De cultus rondom koningin Louise
Ergens in de tuin van Schloss Charlottenburg in Berlijn staat een klein beeld van de pruissische vorstin Louise. Ze lijkt fans te hebben, want iemand heeft haar beeld versierd. Dit is niet verwonderlijk, want Louise is een mythisch figuur uit de pruissische geschiedenis geworden en werd nog lange tijd na haar dood vereerd.
Louise in haar jeugd
Louise Augusta Wilhelmina Amalia van Mecklenburg-Strelitz werd in 1776 geboren te Hannover. Toen ze zes was overleed haar moeder. Haar vader sloot daarop een nieuw huwelijk met de zus van zijn gestorven vrouw, maar die overleed na 15 maanden huwelijk eveneens. Hierna kwam Louise met haar zusje Frederika bij haar grootmoeder in Darmstadt te wonen. Daar genoten beide zussen een voor in adellijke kringen erg vrije opvoeding.
Berlijn Fietstours
Fietstour met een nederlandse gids?
|
Een ijverige student was Louise niet. Ze dacht dat leren welliswaar goed was voor haar verstand, maar was bang dat teveel verstand slecht zou zijn voor haar gevoel. Zodoende nam ze liever niet teveel kennis op
Huwelijk met Frederik Willem III van Pruissen
In 1793 worden beiden zussen aan koning Willem II van Pruissen voorgesteld. Hij zag de beide zussen als goede kandidaten om met zijn zoons te trouwen. Datzelfde jaar trouwen de 17-jarige Louise en de 15-jarige Frederika met de twee oudste zoons van Willem II.
Tijdens de aankomst van beide zussen op 22 december in Berlijn, werden er festiviteiten in de stad gehouden. Een meisje komt op de beiden princessen af en draagt een gedicht voor. Louise tilt het meisje op en kust haar. Gelijk krijgt Louise te horen dat dit een breuk van het protocol is, maar onder de Berlijnse bevolking maakt Louise zich hiermee juist geliefd. Twee dagen later trouwt Louise en nog eens twee dagen later trouwt ook Frederika. Van de aankomst van de beide zussen in Berlijn is het standbeeld die Prinzessinnengruppe gemaakt wat in de Friedrichswerdersche Kirche te bezichtigen is.
Louise moet nog wel aan de etiketten en protocollen wennen, maar gelukkig deed haar man Frederik Willem III enkel in het openbaar aan protocollen. Privé gedroeg het paar zich voor adellijke kringen zeer onconventioneel.
Zus Frederika
Frederika was minder gelukkig in haar huwelijk. Haar man Louis was enkel met haar getrouwd uit politieke overwegingen. Verder zag hij haar niet staan. Het paar kreeg desondanks drie kinderen. In 1796 overleed Louis en was Frederika op 18-jarige leeftijd weduwe geworden. Daarmee brak de formele rouwperiode van één jaar aan.
Voor Frederika was het echter niet echt een rouwperiode en ze hield er in dat jaar vele affaires op na. Dit resulteerde nog tijdens de officiele rouwperiode in een zwangerschap, wat in die tijd als een schandaal gold.
Louise was zeer ontdaan dat Frederika haar niet had vertrouwd en nooit sappige verhalen over haar affaires had verteld. De beiden zussen hadden altijd een zeer innige band met elkaar gehad en altijd alles met elkaar geldeeld. Dat het schandaal de monarchie kon schaden leek haar niet zozeer te hebben gestoord. Het ging Louise er vooral om dat Frederika haar niet had vertrouwd.
Oorlog tegen Napoleon
Louise haalt in 1806 haar man Frederik Willem over oorlog tegen Frankrijk te voeren. Frederik Willem wou aanvankelijk juist buiten de oorlog blijven. Maar Louise vond Napoleon, die zomaar allerlei landen veroverde, een bruut was die gestopt moest worden. Het liep voor Pruissen op een fiasco uit. Drie weken na de start van de oorlog neemt Napoleon Berlijn in. Uiteindelijk wordt er in 1807 in Tilsit vrede gesloten. Pruissen verliest half haar grondgebied.
Tijdens de onderhandelingen in Tilsit, dacht de pruissische onderhandelaar graaf Kalckreuth, dat de aanwezigheid van koningin Louise gunstig zou zijn voor de onderhandelingen. Louise spoedde zich hierop naar Tilsit.
Louise had een grote werking op Napoleon tijdens de onderhandelingen in Tilsit. Hij schreef aan zijn vrouw Josephine dat Louise betoverend op hem werkte, maar hij verzekerde Josephine in zijn brief desondanks trouw te zullen blijven.
Overigens stelde Louise haar mening over Napoleon tijdens de onderhandelingen bij. Hij was toch niet de bruut die ze dacht dat hij was. Hij was welgemanierd, intelligent en een fijne gesprekspartner vond ze.
Napoleon heeft later gezegd dat als de onderhandelingen die hij onder vier ogen met Louise voerde nog een kwartier langer hadden geduurd, hij in al haar wensen zou zijn tegemoetgekomen daar hij haar charmes niet kon weerstaan. Helaas voor Pruissen liep haar man Willem III tijdens het gesprek tussen hun beiden naar binnen waarmee het gesprek werd onderbroken.
Eenmaal weer alleen bedacht Napoleon dat de loop van de geschiedenis niet zou moeten worden bepaald door de charmes van een vrouw en besloot dat de vrede zo snel mogelijk moest worden gesloten, zonder Louise erbij. Aangezien er al voor de komst van Louise veel was onderhandeld kon die avond achter de rug van Louise de vrede worden getekend. Toen Louise de volgende dag ervan ervoer en onder welke voorwaarden de vrede was gesloten, was ze zeer ontdaan en ontroostbaar.
Louise-cultus
Luise stierf in 1810 op 34 jarige leeftijd. Er is een speciaal masoleum gebouwd in de paleistuin waar Louise in ligt.
Na haar dood, maar eigenlijk al tijdens haar leven, is Louise lange tijd vereerd. Zeker na haar dood nam de verering mytische proporties aan. Vanuit de pruissische staat en later het duitse keizerrijk kreeg deze verering ook een officiëel karakter. Het beeld dat werd geschetst van Luise strookte echter niet altijd met de werkelijkheid.
Zo werd er een beeld van een vrouw die haar plaats wist en de politiek aan haar man overliet. In werkelijkheid was haar man eerder passief en heeft Louise het heft in handen genomen. Wat ook niet helemaal overeenkwam met de waarheid was dat Louise aan een gebroken hart zou zijn overleden, vanwege het verlies van Pruissen in de oorlog tegen Frankrijk. Toen de pruissische generaal Blücher Napoleon bij Waterloo had verslagen zei hij dat hiermee wraak was genomen voor wat Napoleon Louise had aangedaan.
Met de verering van koningin Louise kreeg zij in de protestantse pruissische staat de functie die de heilige maagd Maria vervult in het katholicisme. Ze vertegenwoordigde een deugdzaam voorbeeld voor pruissische en later voor duitse vrouwen.
Met de komst van de Weimar Republiek eindigt de officiële verering van Louise.
2 Comments
Nora
Het wordt misschien wel eens tijd, dat er een film gemaakt wordt van deze levens van deze tot de verbeelding sprekende prinsessen.
Bart
Daar zeg je me wat. Misschien bestaat er wel een film van. Ik moet maar eens op onderzoek uit!
Gelijk onderzoek gedaan… Er blijkt een film getiteld ‘Königin Luise. Liebe und Leid einer Königin’ over koningin Louise te zijn gemaakt. Deze film komt uit 1957.